عید فطر یا عید روزهگشا (به عربی: عید الفطر) یک جشن مذهبی است که توسط مسلمانان در سراسر جهان جشن گرفته میشود و نشان دهنده پایان ماه رمضان و شروع ماه شوال از طلوع تا غروب خورشید است.[۱] این عید مذهبی تنها روزی است در اول ماه شوال که در آن مسلمانان مجاز به روزه گرفتن نیستند.[۲] تاریخ شروع هر ماه هجری قمری بر اساس زمان مشاهده ماه جدید توسط مقامات مذهبی محلی متفاوت است، بنابراین روز جشن بر اساس محل متفاوت است.
در آخرین روزهای ماه رمضان، چندین گروه از کارشناسان نمایندگی دفتر آیت الله خامنه ای (بیت رهبری) برای تعیین تاریخ عید فطر به مناطق مختلف کشور میروند.[۳] مسلمانان ایرانی در نماز عید فطر شرکت میکنند و زکات فطر را میپردازند.[۴] نماز عید فطر و خطبه را آیت الله سید علی خامنه ای، رهبر ایران، در نمازخانه بزرگ امام خمینی (مصلا) تهران اقامه میکند.
در کشورهای اسلامی، معمولاً با تعطیلی رسمی همراه است. در ایران از سال ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان عید فطر دو روز (روز عید و روز بعد) تعطیل است. عید فطر یک نماز خاص دارد که شامل دو رکعت است که بهطور کلی در یک زمین باز یا سالن بزرگ انجام میشود. این فقط ممکن است به صورت جماعت اجرا شود و دارای شش تکبیر اضافی (بلند کردن دستها به گوشها هنگام گفتن “الله اکبر”، به معنی “خدا بزرگترین است”) است.[۷]
عید آمرزش
عید فطر، روز رها شدن از بندهای گناه و نافرمانی است ؛ روز پاک شدن از هر پلیدی و پلشتی. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند متعالی در روز عید به فرشتگان می فرماید: مزد آنانی که به وظایف خود عمل کردند چیست؟ فرشتگان می گویند: خدایا! پاداش آنها به دست توست. خداوند می فرماید: شما فرشتگان گواهی بدهید که من بندگان خود را بخشیدم.(1)
عید حقیقی
در فرهنگ اسلام، عید معنایی والا و سازنده دارد. امام علی علیه السلام می فرماید: «هر روز که در آن معصیت خدا نشود، روز عید است».(2) در روایتی از معصوم آمده است: «عید واقعی برای آن کس که لباس نوپوشیده نیست، بلکه برای کسی است که از وعده های عذاب خداوند لباس ایمنی به تن کرده باشد».(3) در روز عید فطر، برنامه های ارزنده ای مانند صدقه دادن، کمک به نیازمندان، صله رحم، دلجویی از یتیمان و پوشیدن لباس پاکیزه، از سوی معصومان سفارش شده است. در روایتی آمده است: «عیدهای خود را با تکبیر زینت بخشید» و در حدیث دیگری می خوانیم: «عید فطر و قربان را با گفتن ذکرهای لااله الاالله، الله اکبر، الحمدلله، و سبحان الله زینت بخشید».(4)
مبلغ فطریه در سال 1400 چقدر تعیین شده است؟
